Πώς μπορεί η Ελλάδα να επεκτείνει τον κλάδο του τουρισμού, συμπεριλαμβάνοντας το καθεστώς των «nondom», δηλαδή τους πολίτες που δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια, αλλά θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, τον ασημένιο τουρισμό, την golden visa κτλ.;
Σε αυτό το ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν, στη συζήτησή τους στο πλαίσιο της ψηφιακής εκδήλωσης «Greece: Competing for Global Talent» που οργανώθηκε από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών οι: Αθηνά Καλύβα, Γενική Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Περιεχομένου, διαΝΕΟσις, Ιωάννα Δρέττα, CEO Marketing Greece, Έρη Μητσοστεργίου, Πρόεδρος, ULI Greece & Cyprus και Παναγιώτης Μπερνίτσας, Managing Partner, Μπερνίτσας Δικηγορική Εταιρεία.
Τον λόγο πήρε η κ. Καλύβα, η οποία αναφέρθηκε στο ζήτημα της φορολογίας, που σύμφωνα με την ίδια «μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ενίσχυση του τουρισμού». Ήδη η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντική προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας, δημιουργώντας έναν εναλλακτικό, ευνοϊκό τρόπο φορολόγησης για ανθρώπους που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Τα κίνητρα αυτά αφορούν τόσο τους nondom όσο και τους συνταξιούχους. Βέβαια, η πανδημία δημιούργησε πρακτικά προβλήματα, λόγω του περιορισμού των ταξιδιών, αλλά υπάρχουν πάνω από 60 αιτήσεις, τις οποίες επεξεργάζεται η αρμόδια αρχή, ενώ έχουν διεκπεραιωθεί 10 αιτήσεις ανθρώπων που θέλουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Συμπλήρωσε, μάλιστα, πως «για πρώτη φορά έχουμε μια step by step προσέγγιση του θέματος, μια ανταγωνιστική, πρωτογενή νομοθεσία για τους ανθρώπους που θέλουν να έρθουν και να επενδύσουν στη χώρα μας».
Από την πλευρά του ο κ. Μπερνίτσας, τόνισε ότι οι εν λόγω διατάξεις βρίσκονται «προς τη σωστή κατεύθυνση» και είναι «πρωτοπόρες για την Ελλάδα». Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στα κίνητρα για εταιρείες ειδικού σκοπού- διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, που δείχνουν ότι υπάρχει η φιλοδοξία να προσελκυσθούν όχι μόνο οι μεγαλοεπενδυτές, αλλά και οι οικογένειες των συνεργατών τους. Το πρόβλημα, όμως, της υλοποίησης παραμένει, καθώς όπως ανέφερε ο κ. Μπερνίτσας, οι φορολογικές υπηρεσίες για τους κατοίκους του εξωτερικού είναι μόνο δύο, και έτσι γίνεται δύσκολη η επεξεργασία του μεγάλου όγκου των αιτήσεων, που μάλιστα αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον.
Η διαΝΕΟσις, αποτελεί έναν από τους οργανισμούς που έχουν πραγματοποιήσει έρευνες πάνω στον τουρισμό και τις «χαμένες ευκαιρίες» της Ελλάδας. Τέτοιες υπάρχουν, σύμφωνα με τον κ. Γεωργακόπουλο, στον τουρισμό της υγείας και της τρίτης ηλικίας, καθώς η χώρα μας δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές και υπηρεσίες για την κάλυψη των αναγκών του τέτοιου είδους τουριστών. Πρόκειται πράγματι για μια χαμένη ευκαιρία αν αναλογιστεί κανείς ότι αν η Ελλάδα εκμεταλλευόταν αυτή την αγορά, θα μπορούσε να έχει έσοδα 13,6 δισ. ευρώ σε μια δεκαετία και πάνω από 105.000 θέσεις εργασίας.
Υπάρχει, όμως, θέληση να έρθουν οι άνθρωποι αυτοί στην Ελλάδα; Σύμφωνα με την κ. Μητσοστεργίου, η χώρα μας μπορεί να αποκτήσει έναν καινούριο ρόλο στον επενδυτικό χάρτη, καθώς η εικόνα της ενισχύεται από την αντιμετώπιση της πανδημίας. Υπάρχει η ανάγκη για ένα νέο προϊόν που θα περιλαμβάνει τις νέες κατηγορίες τουριστών (ανθρώπους τρίτης ηλικίας, φοιτητές) αλλά και την ενίσχυση του ήδη υπάρχοντος.
Αυτό το σημείο υπογράμμισε και η κ. Δρέττα που όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «ο τουρισμός δεν περιορίζεται πλέον στο παραδοσιακό brand “ήλιος-θάλασσα”, αλλά μετατρέπεται σε μια “οικονομία των επισκεπτών” και αφορά ανθρώπους που έρχονται και μένουν στην Ελλάδα, ακόμα και για ένα μεγάλο διάστημα. Αυτός ο τρόπος σκέψης θα μας βοηθήσει να δούμε το προϊόν πιο γενικευμένα. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε και στους digital nomads, που αποτέλεσε μια τάση που γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη την περίοδο της πανδημίας».
Φυσικά, για την προσέλκυση των digital nomads, σημαντικός παράγοντας είναι η ύπαρξη ακινήτων και κατάλληλων υποδομών. Σύμφωνα με την κ. Μητσοστεργίου, μέχρι πρόσφατα τον ρόλο αυτό έπαιξε το Airbnb, αλλά το ζήτημα από εδώ και πέρα απαραίτητη είναι η εγκαθίδρυση δομών που προσφέρουν μια ποικιλία υπηρεσιών και τη γρήγορη συνδεσιμότητα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την έλευση του 5G και της ευνοϊκής φορολογίας.
Σημαντικό παραμένει, όπως υπογράμμισε ο κ. Μπερνίτσας να απλοποιηθούν οι διαδικασίες, με τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, έτσι ώστε να μπορούν πιο εύκολα να έρθουν οι ενδιαφερόμενοι στη χώρα μας.
Σε «προβλέψεις» για το πως θα κινηθεί φέτος ο τουρισμός προέβη η κ. Δρέττα, βάσει των εκτιμήσεων του ΣΕΤΕ και ΙΝΣΕΤΕ, αναφέροντας ότι θα είναι περίπου στο 40% του 2019, σε ένα καλό-ρεαλιστικό σενάριο, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε 8 δισ. ευρώ σε εισπράξεις. «Η πανδημία διέκοψε μια τρελή κούρσα ανόδου των τελευταίων επτά χρόνων και συντάραξε τις επιχειρήσεις τουρισμού. Ήταν όμως και μια ευκαιρία για τις δημόσιες υποδομές να επιλύσουν τα ζητήματά τους, αλλά και για τις επιχειρήσεις του τουρισμού για επανατοποθέτηση», ανέφερε η κ. Δρέττα.
Κλείνοντας, υποστήριξε ότι το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας θα πρέπει να βελτιωθεί αλλά και να επεκταθεί. Το σημαντικότερο θέμα, όπως τόνισε, είναι ότι «ο τουρισμός πλέον δεν περιορίζεται στο ήλιος- θάλασσα, αλλά είναι κάτι μεγαλύτερο και ευρύτερο.
